W dniach 8-12 grudnia 2014 roku delegacja pracowników Politechniki Częstochowskiej złożyła wizytę w Zaporoskim Narodowym Uniwersytecie Technicznym oraz w Narodowej Akademii Metalurgicznej Ukrainy w Dniepropietrowsku w ramach prowadzonej współpracy naukowo-dydaktycznej. W skład delegacji weszli: prorektor ds. rozwoju prof. dr hab. inż. Jacek Przybylski oraz pracownicy Wydziału Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów – prof. dr hab. inż. Henryk Dyja i prodziekan ds. nauki dr hab. inż. Marcin Knapiński prof. PCz. Celem wizyty było omówienie szczegółów współpracy pomiędzy ośrodkami naukowymi planowanych na rok 2015, zapoznanie z wyposażeniem naukowo-dydaktycznym Uniwersytetu w Zaporożu oraz udział w uroczystym posiedzeniu Senatu ZNTU oraz posiedzeniu Senatu NAMU.
W dniu 9 grudnia 2014 roku podczas uroczystego posiedzenia Senatu ZNTU prorektor Jacek Przybylski wręczył w imieniu J.M. Rektora Politechniki Częstochowskiej prof. Marii Nowickiej-Skowron pamiątkowy Medal 65-lecia Politechniki Częstochowskiej prof. Sergeyowi B. Bielikovovi Rektorowi Zaporoskiego Narodowego Uniwersytetu Technicznego. Taki sam medal wręczył także prof. Valerijovi V. Chygyrynskyiemu, dyrektorowi Katedry Przeróbki Plastycznej Metali ZNTU. Prorektor Jacek Przybylski wygłosił również wykład na temat kształcenia w szkołach wyższych w Polsce oraz szczegółach działalności dydaktycznej naszej Politechniki.
Podczas posiedzenia Senatu prof. Sergey Bielikov wręczył Henrykowi Dyi oraz Marcinowi Knapińskiemu, nadane uchwałą Senatu, najwyższe wyróżnienia naukowe przyznawane przez Zaporoski Narodowy Uniwersytet Techniczny – tytuły Honorowego Profesora ZNTU, które są równoważne z nadawanym przez polskie uczelnie tytułem Doctora Honoris Causa. Po zakończeniu uroczystego posiedzenia Senatu członkowie delegacji uczestniczyli w obradach okrągłego stołu, do których Rektor S. Bielikov zaprosił również swoich prorektorów, dyrektora Katedry Przeróbki Plastycznej Metali oraz przedstawicieli przemysłu, współpracujących z ZNTU. Tematem przewodnim prowadzonych rozmów były możliwości uzyskania środków finansowych na prowadzenie wspólnej działalności badawczej oraz formy współpracy w zakresie działalności dydaktycznej partnerów. Dyskutowano nad organizacją kształcenia na studiach II stopnia w taki sposób, aby możliwe było wprowadzenie wspólnych dyplomów magistra oraz nad formami wspólnego prowadzenia prac doktorskich. Podczas pobytu zapoznano się również z zapleczem laboratoryjnym Katedry Przeróbki Plastycznej Metali i Instytutu Technologii Budowy Silników Lotniczych. Jednostki te kształcą kadry inżynierskie dla dużych zakładów przemysłowych znajdujących się w Zaporożu: fabryki silników lotniczych oraz kombinatu metalurgicznego. W dniach 10-12 grudnia 2014 roku delegacja naszej Uczelni miała okazję odbyć również spotkanie z władzami Narodowej Akademii Metalurgicznej Ukrainy w Dniepropietrowsku. Podczas posiedzenia Senatu Akademii w dniu 10 grudnia, prorektor Jacek Przybylski wręczył pamiątkowe Medale 65-lecia Politechniki Częstochowskiej rektorowi prof. O. Velichce oraz dr h.c. PCz prof. J. Proydakovi i dr h.c. PCz prof. V. Danchence. W ramach krótkiego wykładu przedstawił również możliwości uzyskania wsparcia finansowego ze strony Polski dla studentów ukraińskich pragnących podjąć studia wyższe w Politechnice Częstochowskiej. W kolejnych dniach 11 i 12 grudnia odbyły się spotkania robocze dotyczące głównie działalności dydaktycznej współpracujących Ośrodków. Tematyka rozmów związana była z porównaniem planów dydaktycznych zajęć prowadzonych na studiach I i II stopnia w celu określenia możliwości uruchomienia wspólnych kursów prowadzących do uzyskania podwójnych dyplomów inżyniera lub magistra – w Politechnice Częstochowskiej i Akademii Metalurgicznej w Dniepropietrowsku. Prowadzono także rozmowy na temat wymiany studentów, doktorantów i nauczycieli akademickich w ramach programu Erasmus+. Ponadto dyskutowano możliwe formy współpracy naukowej oraz źródła jej finansowania w perspektywie programu Horyzon 2020 oraz realizacji wspólnych rozpraw doktorskich. W efekcie prowadzonych rozmów już 8 stycznia 2015 roku na Politechnikę Częstochowską wpłynęła imienna lista 16 studentów i 6 doktorantów Akademii Metalurgicznej, którzy pragną kształcić się w naszej Uczelni w ramach programu Erasmus+. Historię kontaktów naukowych pomiędzy Politechniką Częstochowską, a uczelniami ukraińskimi można już liczyć w dziesięcioleciach. Umowę o współpracy z Narodową Akademią Metalurgiczną Ukrainy podpisano w 2002 roku, natomiast pomimo wieloletnich związków z zaporoskimi naukowcami, pierwszą oficjalną umowę o współpracy z Zaporoskim Narodowym Uniwersytetem Technicznym podpisano w listopadzie 2013 roku. Aby przybliżyć społeczności akademickiej naszej Uczelni obraz zaporoskiego Uniwersytetu poniżej przedstawiono kilka faktów z historii i teraźniejszości ZNTU. Przyjmuje się, że początkiem działalności Zaporoskiego Narodowego Uniwersytetu Technicznego w Zaporożu była założona w dniu 1 lipca 1900 roku, w powiatowej miejscowości Oleksadriwsk na Ukrainie (od 1921 r. Zaporoże) średnia Szkoła Techniczno-Mechaniczna, z działającą przy niej niższą szkołą rzemieślniczą. Działalność tej szkoły wniosła istotny wkład w kształtowanie i podniesienie na wyższy poziom rosyjskiej edukacji zawodowej oraz miała duże znaczenie w kształceniu kadry technicznej i inżynieryjnej dla Ukrainy. Szkoła ta była jednym z pierwszych zakładów edukacyjnych na Ukrainie. Kształcono w niej techników-mechaników dla zakładów przemysłowych. Wysoki poziom kształcenia, dobre wyposażenie techniczne, działalność doświadczonych, utalentowanych pracowników dydaktycznych zapewniały autorytet i szeroką popularność tej placówki naukowo-dydaktycznej. Szkołę techniczną uznawano za jedną z najlepszych nie tylko na Ukrainie, ale także w całym Imperium Rosyjskim oraz w Europie. W dniu 4 grudnia 1913 roku rozszerzono nazwę szkoły na „Oleksandriwska Średnia Szkoła Mechaniczno-Techniczna imienia cara Mikołaja Aleksandrowicza z Niższą Szkołą Rzemieślniczą”, a po dwóch następnych latach, w grudniu 1915 roku, car zatwierdził wzór nowego uniformu dla jej uczniów. W dniu 18 listopada 1920 roku szkoła została przeorganizowana w 3-letnie Technikum Przemysłowe i 2-letnią Mechaniczno-Techniczną Szkołę Zawodową. W ten sposób była niższa szkoła rzemieślnicza przekształciła się w szkołę rzemieślniczą z rozszerzonym programem nauczania, a technikum uzyskało prawa szkoły wyższej. Rozporządzeniem SNK USRR w dniu 23 marca 1930 r. Zaporoskie Technikum Przemysłowe zostało przekształcone w Zaporoski Instytut Inżynierii Rolniczej im. W.Ja. Czubaria, a 11 lipca przemianowane w Zaporoski Instytut Rolniczy Budowy Maszyn. W czasach drugiej wojny światowej studenci instytutu brali udział w walkach z niemieckimi okupantami. Ponad 400 byłych studentów oraz pracowników było odznaczonych nagrodami i medalami za bohaterstwo i odwagę w walce z Niemcami. Po wojnie w 1945 roku instytut ukończyło 8 osób. Szczególną uwagę poświęcano kandydatom na studia, gdyż wybierano ich z najlepszych szkół średnich – robili to osobiście pracownicy naukowi szkoły. Uczelnia szybko się rozwijała. W roku akademickim 1945/46 w uczelni działało już 19 katedr. W roku 1948 otworzono bibliotekę, a studentów było już 700. W latach 60-ch XX wieku utworzono nowe katedry i wydziały, otwarto nowe laboratoria, wzrosła także liczba studentów. W tym czasie zaczęto tworzyć nowoczesne szkoły naukowe, rozwijała się działalność naukowa studentów, powstały podstawy nowoczesnego funkcjonowania Uczelni. W roku 1980 w Uczelni powołano Specjalną Radę Naukową do nadawania tytułów naukowych. W latach 1980÷1986 obroniono 32 prace doktorskie, z czego 24 przez pracowników Uczelni. Po uzyskaniu przez Ukrainę w roku 1991 niepodległości i rozpoczęciu umacniania własnej państwowości nastąpiły określone demokratyczne przekształcenia systemu szkolnictwa wyższego. Istotnie zwiększyła się rola szkół wyższych – rozpoczęto kształcenie ukraińskiej elity intelektualnej. W roku 1992 podpisano nowe umowy z pracownikami uczelni, co postawiło Zaporoski Instytut Budowy Maszyn na nowy, rynkowy poziom. Ze względu na działalność instytutu na rzecz kształcenia kadry inżynierskiej dla regionu Zaporoskiego, Rada Ministrów Ukrainy w dniu 20 kwietnia 1994 roku nadała instytutowi status uniwersytetu i Zaporoski Instytut Budowy Maszyn został Zaporoskim Państwowym. Uniwersytetem Technicznym. W roku 2000 ZPUT świętował swoje stulecie, a już w roku 2001 ze względu na państwowe i międzynarodowe osiągnięcia naukowe został Uniwersytetem Narodowym. Do tego czasu mury Uczelni ukończyło ponad 67 tysięcy dyplomantów, z czego około 1000 z państw Azji, Afryki, Europy i Ameryki Łacińskiej. Zaporoski Narodowy Uniwersytet Techniczny aktywnie współpracuje z przemysłem. Jego absolwenci są zatrudnieni w najlepszych zakładach regionu Zaporoskiego, a wśród nich w:
- „Zaporoskim Zakładzie Metalurgicznym „Zaporożstal” S.A.;
- „Dniprospiecstal” S.A.;
- „Motor Sicz” S.A.;
W ostatnich latach ZNUT rozszerzył zakres współpracy międzynarodowej. Uniwersytet posiada ponad 40 zawartych umów z wiodącymi zakładami przemysłowymi i uczelniami świata, m.in.:
- Uniwersytetem w Magdeburgu im. Otto von Guericke (Niemcy);
- Zakładem ELTRA GmbH, w Neuss (Niemcy);
- Politechniką Częstochowską (Polska);
- Akademią Górniczą-Hutniczą (Polska);
- Zakładem Delcam PLC, w Birmingham (Wielka Brytania);
- Białoruskim Państwowym Uniwersytetem Technologicznym, w Mińsku (Białoruś);
- Instytutem Technologicznym Zachodniej Macedonii, w Kozani (Grecja);
- Ałtajskim Uniwersytetem Technicznym, w Barnaulu (Rosja);
- i wieloma innymi uczelniami i zakładami.
Na dzień dzisiejszy na uczelni studiuje około 11 tysięcy studentów na 13 wydziałach i jest to największa ilość w całej historii ZNUT. Kształcenie odbywa się na 38 kierunkach. W skład uczelni wchodzi również 5 techników i liceów zawodowych. W ramach prowadzonej współpracy w roku 2014 pracownicy i studenci ZNTU uczestniczyli dwukrotnie w stażach naukowych zorganizowanych na Wydziale Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów PCz. W ramach tych wizyt prowadzono wspólne badania w zakresie wyznaczania właściwości reologicznych nowego gatunku stali konstrukcyjnej oraz właściwości mechanicznych stali w warunkach szybkich odkształceń plastycznych w wysokich temperaturach. W oparciu o wspólne badania przygotowano wstępnie wniosek patentowy, którego złożenie planowane jest na początku 2015 roku.
